رگلاتور خازنی
پاور-انالیزر-رگولاتور بلوک آلمان | رگلاتور خازنی پارس دیجیتال |
رگولاتور PKC | رگولاتور خازنی LOVATO |
رگولاتور-خازنی | رگولاتور-خازنی (1)رگلاتور خازنی سرکیوتار |
طبق تعريف مرسوم "رگولاتور دستگاهي است كه با اندازه گيري ضريب توان بار، به مقدارمورد نياز خازن به مدار وارد مينمايد."
اين تعريف درعين جامعيت بسيارمبهم بوده و اطلاعاتي ازچگونگي تنظيم وديگرمشخصات ارائه نميدهد.
هدف اين مقاله پاسخ به سئوالاتي مانند :
رگولاتورچگونه كارميكند؟
نسبت C/K چيست ؟
تنظيم ناصحيح چه تاثيري درعملكرد رگولاتور دارد؟
3 به 11 به چه معنايي است ؟
تواتر سويچينگ چگونه تعيين ميشود ؟
اگرپلاريته PT. به اشتباه وصل شود چه رخ ميدهد؟
ومواردي شبيه به آن است .
در اين مقاله سعي شده تا اصول كلي وتئوريها تا سرحد امكان به صورت ساده بيان شود وتنها اصولي بيان شوندكه درتمامي انواع رگولاتورهاي آنالوگ ، الكترونيكي و رگولاتورهاي بسيار پيشرفته ميكروسسوري مشترك هستند.
مقاله به دوبخش تقسيم شده دربخش اول اصول وتئوريها بيان ميشوند و در بخش دوم اثر خطاهاي معمول درنصب وتنظيم رگولاتور بهصورت سئوال وجواب مطرح ميشوند.
بخش اول
اصول كار رگولاتور:
فرض كنيد بخواهيم بصورت دستي و بهوسيله دستگاههاي اندازهگيري توان اكتيو و راكتيو، ضريب توان را اصلاح نماييم همچنين فرض مينماييم كه 5 خازن هم ظرفيت q كيلوواري نيز در اختيار داريم روند تنظيم به شرح ذيل است :
مرحله 1) اندازهگيري توان اكتيو و راكتيو
مرحله 2) محاسبه ضريب توان با استفاده ازرابطه
مرحله 3) محاسبه توان راكتيو موردنياز براي رسيدن به ضريب توان مطلوب مرحله 4) تزريق Q كيلووار راكتيو به مدار
در اينجا دو حالت پيش ميآيد:
حالت الف ) Q كيلووار معادل q 8/3 است يعني به سه پله و8/0 يك پله نياز داريم ولي نميتوانيم 8/0 يك پله را وارد مدار نماييم . دو انتخاب وجود خواهد داشت :
*- وارد كردن 3 پله ( به ضريب توان مطلوب نخواهيم رسيد )
*- وارد كردن 4 پله ( ضريب توان از مقدار تنظيم شده بزرگتر خواهد شد)
كدام راه حل مناسبتراست ؟
حالت ب ) Q كيلووار معادل q 4/4 يعني به 4 پله و4/0 يك پله نياز داريم مجددا مانند حالت الف دو راه وجود دارد.
*- وارد كردن 4 پله كه منجر به ضريب تواني كوچكتر از مقدار تنظيم شده ميگردد.
*- وارد كردن 5 پله كه به ضريب توان بزرگتري دست خواهيم يافت.
مجددا اين سئوال پيش ميآيد كه كدام مناسبتراست ؟
چنين وضعيتي دقيقا در رگولاتور نيز رخ ميدهد.
فرض كنيد كه قبلأ مقداري خازن وارد مدار شده و ضريب توان اندازه گيري شده (محاسبه شده ) ازضريب توان مطلوب بزرگتر است ، لازمست تا فرضا q 2/1 ازخازنهاي متصل، قطع شوند. يك خازن را قطع نماييم يا 2 خازن را؟
دررگولاتورها معمولا مقدار راكتيو مورد نياز را به مضربي ازكوچكترين پله گرد مينمايند. دو مثال زير دو حالت متفاوت تصميم گيري وعملكرد رگولاتور را نشان ميدهد .
* در رگولاتوري اگر4/3پله مورد نياز باشد 3 پله وارد، واگر 6/3 پله مورد نياز باشد 4 پله وارد ميگردد
*-رگولاتور ديگري بجاي 7/3 پله ، 4 پله وبجاي 69/3 پله ، 3 پله وارد مينمايد.
همانگونه كه مشخص شد بايد در تنظيم واصلاح ضريب توان درصدي خطا را بپذيريم.
در اينجا اين سئوال مطرح ميشود كه :
*- چه ميزان خطا مجاز است ؟
*- اين خطا به چه عواملي بستگي دارد؟
*- چگونه ميتوان آنرا كنترل كرد؟
پاسخ به دو سئوال نهايي بسيار آسان است " ظرفيت كوچكترين پله".
چون كل راكتيو موردنياز به مضربي ازكوچكترين پله گرد ميشود هر چه اين عدد كوچكتر باشد خطا كمتراست : ولي كوچك ساختن پله اول موجب استهلاك تجهيزات ، افزايش تعداد قطع و وصل ها ، ايجاد شوك وتنشهاي الكترومكانيكي و اختلالات الكترومغناطيس ميگردد.
براي دست يابي به پاسخ سئوال اول " چه ميزان خطا مجاز است ؟ " كه متناظر سئوال " ظرفيت كوچكترين پله چگونه تعيين ميگردد؟" به راهنماي طراحي بانكهاي خازني شركت فراكوه مراجعه نماييد.
نسبت C/K چيست وچگونه تعريف ميشود؟
نسبت C/K درواقع تعيين كننده دقت يا خطاي تنظيم است. معمولأ ميزان خطا متناسب با ضريبي بين 5/0 الي 65/0 كوچكترين پله بانك خازني است .
دررگولاتوري كه مبناي خطا 65/0 كوچكترين پله است : بجاي 67/5 برابر كوچكترين پله(0.65*q) ،6 برابر كوچكترين پله(6*q) به مدار وارد ميگردد وبجاي 4/5 برابر كوچكترين پله (5.4*q)،5 برابر كوچكترين پله(5*q) وارد مدار ميگردد.
درابتداي مقاله فرض شد كه دستگاههاي اندازه گيري توان اكتيو و راكتيو دراختيار داريم. دررگولاتور ازجريان اكتيو و راكتيو براي كنترل و تصميم گيري استفاده ميشود و بجاي آنكه توان راكتيو مورد نياز با ظرفيت كوچكترين پله مورد مقايسه قرارگيرد جريان راكتيو بار با جريان راكتيو كوچكترين پله مورد مقايسه قرارميگيرد، حد خطا نيز بجاي 65/0 توان كوچكترين پله(0.65*q) ، معادل 65/0 برابر جريان راكتيو كوچكترين پله(0.65*Ic) خواهدبود.
ازطرفي جريانها ازطريق ترانس جريان كاهنده اندازه گيري ميشوند لذا اگر ظرفيت كوچكترين پله Q كيلو وار باشد بااتصال آن به شبكه جريان راكتيوي برابر به شبكه تزريق ميشودوپس از عبور از CT در مدار داخلي رگولاتور جريان (K نسبت تبديل ترانس جريان ) اندازه گيري ميشود.
با اتصال كوچكترين پله به شبكه در رگولاتور جريان اندازه گيري ميشود .
پس حد خطا بصورت زير كه فرم آشناي C/K است تبديل ميگردد
C/K =